ترس پرواز نوعی هراس خاص است که شامل ترس از پرواز یا مسافرت هوایی است. آمارها نشان می دهد که سفر هوایی در واقع ایمن تر از سفر با سایر وسایل از جمله ماشین و قطار است، اما پرواز همچنان باعث ترس بسیاری از افراد می شود. در این مقاله به بررسی ترس پرواز، علت و درمان آن پرداخته شده است.
فوبیا پرواز می تواند شامل ترس از سقوط هواپیما، بلند شدن هواپیما و موارد دیگر باشد. تحقیقات نشان می دهد که حدود 40 درصد از افراد هر ساله اضطراب مربوط به پرواز را تجربه می کنند.
علائم فوبیا پرواز
افرادی که به ترس از پرواز مبتلا هستند، وقتی به پرواز یا هنگام سفر هوایی فکر می کنند، اضطراب شدیدی را تجربه می کنند. علائم ترس از پرواز شبیه سایر فوبیاهای خاص است. علائم جسمی ترس از پرواز ممکن است ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- لرزیدن
- احساس خفگی
- برافروختگی
- مشکل دستگاه گوارش
- افزایش ضربان قلب
- تحریک پذیری
- حالت تهوع
- تکان دادن دست یا پا
- تنگی نفس
- عرق کردن
بسیاری از افراد هنگام پرواز دچار عصبی یا اضطراب شدید می شوند و حتی ممکن است به طور کلی از سفر هوایی منصرف شوند اگر هم سوار هواپیما شوند ممکن است حملات اضطراب را تجربه کنند.
تست تشخیص فوبیا پرواز
سوالات زیر به شما کمک می کند تشخیص دهید که دچار فوبیا پرواز هستید یا خیر.
- آیا قبل از پرواز اضطراب زیادی دارید؟
- آیا پیش از پرواز علائمی مانند سرگیجه، حالت تهوع، اسهال و غیره دارید؟
- آیا تا جای ممکن تلاش می کنید که از سفر هوایی دوری کنید؟
- آیا هنگامی که در فیلم یا عکس صحنه ای مربوط به سقوط هواپیما می بینید نگران و مضطرب می شوید؟
- آیا این ترس تاکنون باعث شده است که نتوانید در جلسات کاری یا درسی مهم حضور پیدا کنید؟
- آیا نگران هستید که در طول پرواز کنترل خود را از دست بدهید و توجه دیگران را به خود جلب کنید؟
البته باید توجه داشته باشید که شدت این ترس در افراد متفاوت می باشد به طور مثال برخی از افراد پیش از پرواز اضطراب ندارند اما در هواپیما درگیر نگرانی و اضطراب شدید می شوند به گونه ای که احساس می کنند ممکن است حملات اضطراب را تجربه کنند.
چه عواملی باعث ترس از پرواز می شود؟
عوامل زیادی هستند که ممکن است در ایجاد فوبیا پرواز نقش داشته باشند از این عوامل می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تجربه، ممکن است شما یک تجربه خطرناک و ناراحت کننده از سفر هوایی داشته اید که در ذهن شما اثر گذاشته است و باعث ایجاد فوبیا پرواز شده است.
- احساس عدم کنترل، برخی از افراد احساس می کنند که در هنگام پرواز توانایی کنترل شرایط را ندارند و این موضوع باعث نگرانی و اضطراب آن ها می شود.
- ژنتیک، فوبیا نیز مانند افسردگی می تواند ژنتیکی باشد.
- تجربه والدین، برخی از والدین ترس ها و اضطراب خودشان را به کودک خردسال شان انتقال می دهند و باعث می شوند که کودکشان همیشه این ترس را همراه خود داشته باشد.
ترس های مرتبط با ترس از پرواز
افرادی که تصور می کنند دچار ترس از پرواز هستند ممکن است درگیر فوبیاهای زیر باشند.
- ترس از فضای بسته
- ترس از ارتفاع
- فوبیای اجتماعی
در بسیاری از موارد تشخیص صحیح روند درمان را سریع و آسان تر می کند بنابراین بهتراست احتمال وجود فوبیا های ذکر شده را نیز بررسی کنید.
مسائل زیر نیز می تواند باعث ایجاد این فوبیا شود:
- انسداد گوش میانی که می تواند باعث درد یا سرگیجه در هنگام پرواز شود.
- سرماخوردگی ممکن است باعث ایجاد حالت هایی مانند سرگیجه یا ترس از مشکلات جسمانی شود.
- بیماری های قلبی عروقی یا سایر شرایطی که خطر لخته شدن خون را افزایش می دهند نیز ممکن است باعث نگرانی شوند.
8 نکته برای غلبه بر ترس پرواز
اگر درگیر فوبیا پرواز هستید می توانید موارد زیر را برای کاهش اضطراب خود امتحان کنید:
- تنفس عمیق را تمرین کنید، سعی کنید در طول روز چهار بار تنفس عمیق را تمرین کنید تا به مرور بر اضطراب خود غلبه کنید.
- تمرکز کنید، دست های خود را در هم گره بزنید و مقابل قفسه سینه خود نگه دارید سعی کنید عمیق نفس بکشید و زبان خود را به سقف دهان تان بچسبانید.
- عوامل استرس زا را کاهش دهید، سعی کنید عواملی که باعث نگرانی و اضطراب می شوند را محدود کنید تا احساس آرامش بیش تری پیدا کنید.
- تمرینات ریلکسیشن و یوگا را به طور روزانه انجام دهید تا در هنگام اضطراب بتوانید نگرانی خود را کنترل کنید.
- چیزهایی پیدا کنید که باعث کاهش اضطراب شما می شود، سرگرمی هایی مانند موسیقی، هنر، کتاب، گردش، خرید و موارد دیگر می تواند باعث کاهش اضطراب و استرس شما شود و به روند درمان شما کمک کند.
- از نوشیدنی هایی مانند قهوه، نوشیدنی انرژی زا، مواد مخدر و مشروبات الکلی دوری کنید، این عوامل می توانند باعث تشدید اضطراب شما شوند.
- تحقیق در مورد ساختار و نحوه عملکرد هواپیما می تواند باعث کاهش اضطراب شما شود. بنابراین سعی کنید پیش از سوار هواپیما شدن در مورد آن اطلاعات کافی را به دست آورید.
- صحبت کردن با دیگران در مورد مشکلات و احساساتی که دارید می تواند باعث کمک به شما شود تا احساس بهتری پیدا کنید. به یاد داشته باشید که کمک گرفتن از دیگران به خصوص مشاور می تواند در درمان شما تاثیر زیادی داشته باشد.
درمان فوبیا پرواز
درمان شناختی رفتاری
یکی از درمان های شناخته شده برای فوبیا درمان شناختی رفتاری(CBT) می باشد، این درمان به فرد بیمار کمک می کند تا افکار منفی خود را در مورد هواپیما یا عامل دیگر ترس تغییر دهد.
درمان شناختی رفتاری انواع مختلفی دارد که در ادامه ذکر شده است:
- درمان از طریق مواجهه: این روش یکی از انواع درمان مورد تایید متخصصان می باشد و به فرد کمک می کند تا فرد به مرور با ترس خود مواجه شود و به آن غلبه کند.
- حساسیت زدایی سیستماتیک: این درمان نیز به تدریج با قرار گرفتن در معرض ترس باعث کاهش اضطراب فرد می شود.
هیپنوتراپی
هیپنوتراپی برای درمان اختلالاتی مانند فوبیا استفاده می شود در طول درمان فرد به حالت خلسه فرو می رود و به مرور به آرامش می رسد و اضطراب او کاهش می یابد. حالت خلسه به خودی خود باعث افزایش آرامش فرد می شود.
دارو درمانی
به طور معمول از دارو درمانی برای درمان فوبیا توصیه نمی شود ولی ممکن است فرد به حدی مضطرب باشد که روند درمان مختل شود در این شرایط به فرد توصیه می شود که زیر نظر روانپزشک از دارو درمانی استفاده کند البته نکاتی وجود دارد که باید در مورد دارو درمانی بدانید:
- نباید دوز دارو را تغییر دهید یا بدون اطلاع به دکتر مصرف دارو را قطع کنید.
- اگر پس از چند هفته تغییری در حال خود احساس نکردید حتما به روانپزشک خود در این مورد توضیح دهید.
- حتما پیش از مصرف دارو در مورد عوارض جانبی آن اطلاعات کافی را کسب کنید تا مشکلی برای شما ایجاد نشود.