آفانتازی چیست؟ و چکونه ذهن و عملکرد متفاوتی دارم؟ راهکارهای درمانی

آفانتازی چیست؟

زمانی است که مغز شما از تصاویر ذهنی به عنوان بخشی از تفکر یا تخیل شما استفاده نمی کند. کارشناسان آفانتازی را به عنوان یک وضعیت پزشکی، اختلال یا ناتوانی تعریف نمی کنند. در عوض، این یک ویژگی است، دقیقاً شبیه دستی است که شما به طور طبیعی از آن برای نوشتن استفاده می کنید. تحقیقات موجود نشان می‌دهد که این تفاوت در نحوه عملکرد ذهن شماست.

تخیل این است که چگونه مغز شما چیزی را بر اساس دانش یا تجربه گذشته “شبیه سازی” می کند. برای اکثر مردم، تخیل می تواند اشکال مختلفی داشته باشد (چیزهایی که می توانید ببینید، بشنوید، بچشید و غیره). و برخی از افراد توانایی های تخیل قوی تری نسبت به دیگران دارند.

به تخیل بصری مانند تلویزیون فکر کنید. برخی از مردم تلویزیون سیاه و سفید دارند. برخی دیگر تلویزیون رنگی دارند. یک تخیل بسیار زنده مانند داشتن یک تلویزیون دیجیتال فوق العاده با کیفیت است.

داشتن آفانتازیا(Aphantasia) مانند این است که ذهن شما تلویزیون نداشته باشد زیرا از آن استفاده نمی کند. از آنجا که “چشم ذهن” شما اینطور کار نمی کند، تخیل شما به روش های دیگری کار می کند.

اشکال آفانتازی

دو شکل آفانتازی وجود دارد:

• مادرزادی . این افانتازی است که شما تمام زندگی خود را دارید. افرادی که این بیماری را دارند ممکن است ندانند که به آن مبتلا هستند زیرا نمی دانند که نداشتن تصویر ذهنی غیر معمول است.
• به دست آورد . این افانتازی است که بعداً در زندگی ایجاد می کنید. آفانتازی اکتسابی تقریباً همیشه به دلیل آسیب، بیماری یا وضعیت سلامت روان اتفاق می افتد.

آفانتازی چقدر شایع است؟

تحقیقات موجود نشان می دهد که آفانتازی به طور کلی غیر معمول است. کارشناسان تخمین می زنند که بین 2 تا 4 درصد افراد به آن مبتلا هستند. با این حال، تحقیقات در مورد این وضعیت – از جمله تعداد افراد مبتلا به آن – محدود است.

همچنین تعیین اینکه چه کسی آن را دارد دشوار است زیرا بسیاری از افراد مبتلا به آفانتازی متوجه نمی شوند که به روشی متفاوت از اکثر افراد فکر می کنند. افراد مبتلا به آفانتازی ممکن است متوجه نباشند که بیشتر افراد می توانند تصاویری را که در ذهن خود ایجاد می کنند، «ببینند». برخی از مبتلایان به افانتازی می گویند که آنها فکر می کردند استفاده از کلمه “دیدن” در آن زمینه یک استعاره است. به همین دلیل، آفانتازی ممکن است بیشتر از آنچه تحقیقات نشان می دهد رایج باشد.

افراد مبتلا به آفانتازی چه چیزی را تجربه می کنند؟

آفانتازیا همه افراد را به یک شکل تحت تأثیر قرار نمی دهد:

• درجاتی از آفانتازی وجود دارد . برخی افراد آفانتازی کامل دارند و هرگز تصاویر ذهنی را تجربه نمی کنند. دیگران تنها زمانی آن را دارند که سعی در ایجاد تصاویر ذهنی دارند. آن‌ها همچنان بدون تلاش یا «دیدن» چیزهایی در رویاهای خود، «فلش‌های» کوتاه تصویر را تجربه می‌کنند.
• درصد کمی از افراد مبتلا به آفانتازی فقط با چشمان بسته آن را تجربه می کنند . کمی بیش از 15 درصد از افراد مبتلا به آفانتازی، اگر چشمان خود را باز کنند، می توانند تصاویر ذهنی را ببینند. چرا این اتفاق می افتد ناشناخته است.
• آفانتازیا همچنین ممکن است بر نحوه ذخیره یا دسترسی شما به خاطرات تأثیر بگذارد . افراد مبتلا به آفانتازی بیشتر در حافظه اول شخص (اتوبوگرافیک) مشکل دارند. این بدان معناست که در حالی که می توانند کارهایی را که انجام داده یا تجربه کرده اند به یاد بیاورند، اما نمی توانند آنها را تجسم کنند. کارشناسان گمان می کنند که ممکن است حافظه را از طرق خاصی محدود کند، اما تحقیقات بیشتری برای تأیید این موضوع ضروری است.

چه چیزی باعث می شود؟

کارشناسان نمی دانند چرا آفانتازی مادرزادی دقیقاً اتفاق می افتد. برخی توضیحات احتمالی وجود دارد، اما در حال حاضر، اینها تایید نشده است.

آفانتازی مادرزادی

آفانتازی مادرزادی ممکن است ژنتیکی باشد. افراد مبتلا به آفانتازی بسیار بیشتر احتمال دارد که یک عضو بیولوژیکی نزدیک در خانواده داشته باشند که آن را نیز داشته باشد، بنابراین ممکن است در خانواده ها ایجاد شود.

آفانتازی مادرزادی نیز ممکن است نوعی از تنوع عصبی باشد. عصبی بودن به این معنی است که مغز شما با مغز افرادی که مغزشان مطابق انتظار رشد کرده یا کار می‌کند متفاوت است (اصطلاح آن “عصبی” است).

شرایطی مانند اختلال طیف اوتیسم در زیر چتر تنوع عصبی قرار می گیرد و اوتیسم یک پیوند ژنتیکی دارد. افراد مبتلا به آفانتازی نیز بیشتر احتمال دارد که ویژگی های اوتیسم مانند داشته باشند. با این حال، قبل از اینکه کارشناسان بدانند ژنتیک و تنوع عصبی چه نقشی در ایجاد آفانتازی مادرزادی دارند، تحقیقات بیشتری لازم است.

آفانتازی اکتسابی

برخی – اما نه همه – موارد آفانتازی اکتسابی دلایلی دارند که متخصصان می توانند پیدا کنند. در موارد نادر، می تواند نشانه ای از صدمات یا بیماری هایی باشد که بر مغز شما تأثیر می گذارد. آفانتازی می تواند به دلیل آسیب به نواحی خاصی از مغز، به ویژه لوب پس سری شما اتفاق بیفتد .

چند نمونه از شرایط یا شرایطی که می توانند باعث آفانتازی اکتسابی شوند عبارتند از:

• آسیب های سر (مانند ضربه مغزی یا ضربه مغزی ).
• سکته مغزی
• مصرف مواد مخدر غیر پزشکی

حتی نادرتر، آفانتازی می‌تواند با (یا شاید به دلیل) شرایط سلامت روان مانند اختلالات خلقی یا اختلال مسخ شخصیت یا محول‌سازی اتفاق بیفتد. افراد مبتلا به این نوع آفانتازی معمولاً هنوز هم می توانند تصورات ذهنی داشته باشند، اما نمی توانند به عمد این تصاویر را شکل دهند. کارشناسان مطمئن نیستند که چگونه یا چرا آفانتازی می تواند با شرایط سلامت روان اتفاق بیفتد یا اینکه چرا ممکن است فقط بر تلاش های عمدی برای ایجاد تصاویر ذهنی تأثیر بگذارد.

چگونه تشخیص داده می شود؟

بیشتر افراد مبتلا به آفانتازی مادرزادی تا زمانی که نوجوان یا بزرگسال نشوند متوجه آن نمی شوند. از آنجایی که آنها «نمی‌بینند» که دیگران چگونه تصاویر ذهنی را شکل می‌دهند (یا نمی‌سازند)، بسیاری تصور می‌کنند که همه همان‌طور فکر می‌کنند. افراد مبتلا به آفانتازی مادرزادی به ندرت نیاز به تشخیص رسمی دارند، زیرا ذهن آنها در تمام طول عمرشان اینگونه کار کرده است.

آفانتازی اکتسابی چیزی است که به طور کلی نیاز به تشخیص دارد. متخصصان می توانند از ترکیبی از تست های تصویربرداری و تشخیصی و پرسشنامه های خاص استفاده کنند که میزان شدت تصویرسازی ذهنی شما را اندازه گیری می کند.

اسکن های تشخیصی و تصویربرداری می تواند شامل موارد زیر باشد:

• اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) .
• اسکن تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) .
• الکتروانسفالوگرام (EET) .

رایج‌ترین پرسشنامه‌ای که متخصصان برای «نمره‌سازی» توانایی‌های تصویرسازی ذهنی استفاده می‌کنند، پرسشنامه وضوح تصویرسازی بصری (VVIQ) یا گونه‌ای از آن است. VVIQ اصلی شامل 16 سوال است که به چهار گروه تقسیم می شوند. هر سوال می تواند از 1 تا 5 امتیاز داشته باشد.

معنای آن امتیازات به شرح زیر است:

سپس VVIQ امتیاز هر پاسخ را جمع می کند. کمترین نمره ممکن 16 و بالاترین آن 80 است. اکثر کارشناسان آفانتازی را نمره 32 یا کمتر تعریف می کنند. اگر امتیاز 16 داشته باشید، آفانتازی کامل دارید.

آفانتازی چگونه درمان می شود؟

آفانتازی یک وضعیت پزشکی یا سلامت روان نیست، بنابراین نیازی به درمان ندارد.

آفانتازی اکتسابی به دلیل بیماری دیگری که بر مغز شما تأثیر می گذارد، قابل درمان یا مستقیماً قابل درمان نیست. ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی به طور کلی وضعیت یا مشکل زمینه ای که باعث آفانتازی شما می شود را درمان می کنند. این درمان ها می توانند بسیار متفاوت باشند. ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما بهترین فردی برای توضیح گزینه های درمانی و ارائه توصیه هایی در صورت ابتلا به آفانتازی است.

چه زمانی یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی باید آفانتازی را درمان کند؟

آفانتازی اکتسابی تقریباً همیشه نیاز به تشخیص و درمان دارد. این به این دلیل است که با چندین بیماری مرتبط با مغز که جدی یا خطرناک هستند ممکن است.

آفانتازی مادرزادی بعید است که نیاز به درمان پزشکی داشته باشد.

مراقبت های روانی و آفانتازی

تحقیقات نشان می دهد که افراد مبتلا به آفانتازی از هر نوع ممکن است بیشتر احتمال دارد که اثرات عاطفی مانند اضطراب یا افسردگی را تجربه کنند. اینها اغلب به افانتازی آنها و/یا چالش هایی که ارائه می دهد مربوط می شود.

اگر می دانید آفانتازی دارید (یا مشکوک هستید که ممکن است به آن مبتلا شده باشید) و فکر می کنید که به نگرانی های مربوط به سلامت روان کمک می کند، باید با یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی صحبت کنید. آنها می توانند مستقیماً پیشنهاداتی ارائه دهند یا به شما کمک کنند یک ارائه دهنده سلامت روان را پیدا کنید که بتواند به شما کمک کند.

فرد مبتلا به آفانتازی چه می بیند؟

آنچه که فرد مبتلا به آفانتازی می بیند به میزان تأثیرات آن بستگی دارد. این اثرات همچنین می تواند در بین افراد مبتلا به آفانتازی بسیار متفاوت باشد.

به عنوان مثال، فردی با امتیاز VVIQ 32 ممکن است تصاویر ذهنی بسیار محدودی داشته باشد. برای آنها، تصاویرشان ممکن است کم نور، مبهم، مبهم یا به سختی قابل تشخیص باشد.

فردی با نمره VVIQ 16، به معنای آفانتازی کامل، نمی تواند هیچ تصویر ذهنی ایجاد کند. برخی که این درجه از آفانتازی را دارند، آن را مانند نابینایی یا بسته بودن چشمان خود توصیف می کنند.

آیا آفانتازی نوعی اوتیسم است؟

نه، اوتیسم و آفانتازی شرایط کاملاً متفاوتی هستند. اوتیسم یک اختلال عصبی رشدی شناخته شده با تعاریف و معیارهای خاص است. آفانتازیا یک وضعیت پزشکی یا سلامت روانی از هر نوع نیست. در حال حاضر، کارشناسان آن را به عنوان یک ویژگی، مانند راست دست بودن یا چپ دست بودن طبقه بندی می کنند.

داده های یک مطالعه در سال 2021 نشان داد که افراد مبتلا به آفانتازی نیز احتمال بیشتری برای داشتن صفات اوتیسم مانند دارند. با این حال، این مطالعه فقط ویژگی ها را اندازه گیری کرد، نه اگر شرکت کنندگان واقعاً اوتیسم بودند. همچنین اندازه گیری نکرد که آیا اوتیسم باعث آفانتازی می شود یا به آن کمک می کند یا برعکس.

آیا آفانتازی مادرزادی معلولیت است؟

تحقیقات موجود نشان می دهد که آفانتازی مادرزادی یک ناتوانی (یا حتی یک وضعیت پزشکی) نیست. در حالی که می تواند چالش های خاصی را برای افراد ایجاد کند، شواهد کافی برای توجیه طبقه بندی آن به عنوان یک بیماری یا ناتوانی پزشکی وجود ندارد.

افراد مبتلا به آن اغلب کمبود تصویرسازی ذهنی خود را به روش های دیگری جبران می کنند. بسیاری از آنها مسیرهای شغلی را انتخاب می کنند که آنها را به سمت ریاضیات یا علوم هدایت می کند.

اما آفانتازیا مجبور نیست خلاقیت یا فعالیت های هنری را متوقف کند. در میان کسانی که آفانتازیا دارند، گلن کین است که شخصیت اصلی آریل را در انیمیشن والت دیزنی پیکچرز در سال 1989، “پری دریایی کوچک” طراحی و انیمیشن کرد. دستاوردهای کین شامل جایزه اسکار برای کار به عنوان انیماتور و کارگردان، و جایزه “کاریکاتوریست سال” انجمن ملی کاریکاتوریست است.

جمع بندی تاپ نیوز پزشکی

آفانتازیا به این معنی است که شما نمی توانید چیزهایی را در ذهن خود تصور کنید، و در حالی که اکثر مردم آن را ندارند، این یک بیماری یا ناتوانی نیست. همانطور که در دنیایی که اکثر مردم راست دست هستند چپ دست بودن یک معلولیت محسوب نمی شود، داشتن آفانتازی مادرزادی چیزی بیش از تفاوت در نحوه استفاده از ذهن شما نیست. برخی افراد به دلیل بیماری یا جراحت دچار آن می شوند، اما این نادر است. می توانید به بهترین متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. در کلینیک ستاره ایرانیان به درمان های نوین و کاردرمانی می توانید بهبود بسیار زیادی را تجربه کنید.

اکثر افراد مبتلا به آفانتازی مشکلاتی را از آن تجربه نمی‌کنند (و بسیاری حتی نمی‌دانند که ذهنشان متفاوت عمل می‌کند). بسیاری از افراد مبتلا به آن در زمینه‌های مرتبط با علوم و ریاضیات موفقیت کسب می‌کنند، اما هنرمندان و دیگر متخصصان خلاق نیز در این زمینه کم نیستند. این بدان معناست که داشتن آفانتازیا نباید شما را از دیدن و دنبال کردن چیزهایی که در زندگی می‌خواهید باز دارد.