همه ما می دانیم که پدر و مادر بودن شغل سختی است که آن را در هیچ مدرسه ای به ما آموزش نمی دهند و این مساله، کار را سخت تر می کند. برای اینکه بتوانیم والدین موفقی باشیم، باید اصول و روش تربیتی والدین موفق را بدانیم و نحوه برخورد آن ها با فرزندشان را بشناسیم.
ما در این مقاله سعی داریم با راهنمایی کردن و پیشنهاد راه کارهای کاربردی و عملی به شما، زندگی به عنوان پدر و مادر را برای شما آسان تر کنیم تا شما بتوانید در کنار یادگیری نکاتی برای والدین موفق شدن، از تربیت فرزند خود لذت ببرید، پس با ما همراه باشید.
ویژگی ها و روش تربیت والدین موفق
۱- در مورد ارتباط فیزیک آگاه و محتاط هستند:
بعضی از والدین از این می ترسند که ارتباط فیزیک نزدیک و یا حتی اجازه دادن به کودک برای خوابیدن پیش والدینش، باعث ایجاد وابستگی شدید در او شود. اما باید بدانید که کودکان خصوصا در سال های اولیه زندگی، به بغل شدن، حمل شدن و نوازش شدن و این دست ارتباطات فیزیکی نیاز دارند و کودکانی که این نیاز در آن ها به درستی برطرف شده است، نسبت به عشق خانواده به خودش مطمئن تر بوده و اعتماد به نفس بالاتری خواهد داشت.
۲- برای اجرای قوانین خانوادگی قاطعانه برخورد می کنند:
بسیاری از والدین برای خانه و خانواده قوانینی وضع می کنند اما یا آن را خیلی زود فراموش می کنند یا نسبت به اجرای آن بی تفاوت هستند و یا اینکه در برابر اصرار فرزند خود برای عدم اجرای آن تسلیم می شوند. اما والدین موفق نسبت به اجرای قوانین وضع شده، کاملا قاطع برخورد می کنند، در حالی که مهربانانه رفتار می کنند.
اگه قرار است فرزندتان فقط یک ساعت در روز مجاز به بازی های رایانه ای باشد، باید این قانون اجرا شود حتی اگر کودکتان اوقات تلخی کند یا ناراحت شود. زیرا در غیر این صورت کودک یاد می گیرد که با پافشاری، گریه و داد و بیداد کردن می تواند به خواسته خود برسد و دفعات نیز برای قوانین و خواسته های والدینش ارزشی قائل نخواهد شد.
۳- عادات، رفتار و اخلاق خوب به فرزند خود یاد می دهند و خودشان هم آن ها را انجام می دهند:
آموزش عادات، رفتار و اخلاق خوب، تاثیرات بلند مدتی به اندازه ی طول عمر، بر فرزندان دارد. رفتارهای خوب، اخلاق پسندیده و شخصیت خوب به مجموعه ای رفتار اطلاق می شود که در عرف جامعه آن را به ادب و مقبولیت اجتماعی می شناسیم.
فرزندان فقط زمانی این رفتارها را می آموزند که این رفتارها را به صورت عملی در شما، به عنوان والدین و الگوی خود مشاهده کنند و شما نیز به آن ها یاد بدهید. یک راه کار کاربردی و مفید این است که لیستی از رفتارهای خوب و عادات مفید و ارزش های اجتماعی تهیه کرده و آن را به دیوار اتاقتان بچسبانید تا همیشه با دیدن و خواندنش، موارد ذکر شده در لیست به شما یادآوری شود.
4- قبل از اینکه نصیحتی کنند، خودشان به آن عمل می کنند:
برخی والدین سعی دارند فقط با نصیحت کردن و حرف زدن با کودکان به آن ها چیزی را یاد بدهند. اما باید به این نکته توجه کرد که کودکان آینه رفتار والدینشان هستند، به این معنا که آن ها رفتاری را که می بینند تقلید کرده و انجام می دهند نه چیزهایی که صرفا با به صورت زبانی به آن ها گفته می شود. والدین موفق از این موضوع آگاهی دارند و نسبت fه انجم آن حساس هستند.
پس اگر شما عادت دارید که ساعت ها جلوی تلویزیون لم داده و فوتبال تماشا کنید، نباید از فرزندتان که تمام طول روز را تلویزیون می بیند عصبانی شوید. یا اگر شما عادت به خواندن کتاب ندارید و کودک شما هیچ وقت شما را در حال مطالعه نمی بیند، خیلی بعید است که نصیحت و تشویق شما به فرزندتان برای کتاب خواندن، او را به فردی کتاب خوان تبدیل کند. پس اگر می خواهید کودک شما کاری یا رفتاری را انجام داده یا از انجام آن خودداری کند، قبل از اینکه آن را به او گوشزد کنید به خودتان نگاهی بیندازید و رفتار خود را نسبت به آن موضوع در نظر بگیرید، اگر رفتار شما خلاف آن چیزی است که می خواهید به فرزند خود یاد بدهید، باید اول خودتان را اصلاح کنید.
5- بر میزان و کیفیت خواب فرزندشان نظارت دارند:
خواب، یکی از نیازهای ضروری برای انسان ها می باشد. کودکان در طول روز به خواب بیشتری نسبت به بزرگسالان نیاز دارند. کیفیت خواب تاثیر زیادی بر سلامت فردی دارد و برای عملکرد فیزیکی و روانی مطلوب ضروری می باشد. اختلال در میزان و کیفیت خواب باعث بروز مشکلاتی مثل کاهش حافظه، افسردگی، چاقی و غیره می شود. والدینی که می خواهند در بزرگ کردن فرزند خود موفق باشند و افرادی سالم به جامعه تحویل دهند باید بر میزان و کیفیت خواب فرزند خود نظارت داشته باشند و محیط مناسب برای خواب آرام آن ها را فراهم کنند.
6- پیوند صمیمی و قوی با فرزند خود برقرار می کنند:
بسیاری از والدین از اینکه دختر و پسر جوانشان در دسترس نیستند، معترض و ناراحت هستند. این ناراحتی اغلب با شکایت هایی مثل، منزوی و ساکت بودن فرزند، پاسخ های کوتاه و بی حوصله به هر سوال دادن، همراهی نکردن خانواده و غیره بیان می شود.
برای اینکه خانواده با فرزندشان در بزرگسالی این مشکلات را نداشته باشند باید از همان کودکی ارتباط صمیمی و قوی، با کودک خود برقرار کنند تا فرزندشان نیز در صورت بروز مشکلات، بتواند به آن ها اعتماد کرده و مشکلاتش را با والدینش در میان بگذارد. والدینی که می خواهند، در تربیت کودک خود موفق باشند، باید با کودک خود ارتباط قوی بسازند، شنونده ای فعال برای حرف هایش باشند، در مورد مسائل با او صحبت کنند، در مقابل اشتباهاتش صبور باشند و آن ها را سرزنش نکنند، با دیگران حتی خواهر یا برادر خودشان مقایسه شان نکنند، به آن ها حس تحقیر و تمسخر شدن ندهند، برای تک تک فرزندانشان باید وقت جداگانه بگذارند و وقتی را برای تفریح با آن ها اختصاص دهند.
با انجام این دست کارها می توان پیوند قوی تری با فرزند خود ایجاد کرد تا آن ها بتوانند حتی در زمان بلوغ و بزرگسالی، این پیوند را نگه دارند و در بروز مشکلات روی والدین خود حساب کنند.
7- مسئولیت پذیر هستند
تربیت و بزرگ کردن فرزندان را به عنوان فقط یک مسئولیت سخت نگاه نکنید، تصور نکنید که آن ها با پیشرفت، سلامتی یا لذت بردن شما در تضاد هستند یا این که مسائل مهم تری وجود دارد که بخاطرِ داشتن فرزند نمی توانید به آن ها رسیدگی کنید. والدین موفق این را می دانند که داشتن فرزند انتخاب خودشان بوده است، پس مسئولیت انتخاب خود را می پذیرند و فرزند خود را با درست ترین شیوه تربیت می کنند.
نکته مهم این است که اگر شما از وجود بچه لذت ببرید، پدر و مادر بودن هم برای شما نقشی دلپذیر و دوست داشتنی خواهد بود. مادران زیادی وجود دارند که مدام از اینکه مجبور به نگهداری از فرزند خود هستند، یا شب تا صبح را کنار کودک بیمار خود بیدار بوده اند، یا اینکه مجبورند در طول شب بیدار شوند تا به کودک خود شیر بدهند، در حالی که شوهرشان در خواب آرام غرق است، شکایت می کنند.
اما این سختی ها پایانش می ارزد، اگر زمانی که کودکتان بزرگ شد و گهواره اش خالی شد، بتوانید به عقب نگاه کنید و از اینکه کارتان را خوب انجام داده اید و فرزندانتان را درست تربیت کرده اید، احساس خوشحالی و رضایت داشته باشید. هیچ حسی نمی تواند جای این حس رضایت را بگیرد.
8- به حرف های فرزندشان را گوش می دهند.
حقیقت تمامی رابطه های موفق این است که در موارد لازم، کم تر حرف بزنید و بیشتر شنونده باشید. در رابطه والدین و فرزندان هم این موضوع حتی با سطح بالاتری باید وجود داشته باشد. والدین موفق وقتی کودکشان می خواهد با آن صحبت کند یا برای بیان حرفی به سراغشان می روند، کار خود را متوقف کرده و به سمت کودک خود می روند و فعالانه به حرف های او گوش می دهند. باور کنید با این کار تمام بدخلقی های کودک شما متوقف خواهد شد.
9- خواسته های خود را با آرامش و منطق بیان می کنند:
یکی از از اصول دیپلماسی این است که صدای آرام قدرتمندتر از فریاد و صدای بلند است؛ والدین موفق این نکته را می دانند و آن را رعایت می کنند.
زمانی را تصور کنید که وارد اتاق فرزندتان می شوید و با یک اتاق کاملا شلوغ و به هم ریخته مواجه هستید، قطعا این صحنه شما را عصبانی می کند و ممکن است کنترل خود را کمتر از 5 ثانیه از دست بدهید و عصبانیت خود را با داد زدن بر سر کودک خالی کنید.
اما به عنوان یک قانون این را به یاد داشته باشید که وقتی عصبانی هستید به هیچ وجه با فرزند خود صحبت نکنید یا داد نزنید. باید زمان کوتاهی را صبر کنید تا کمی آرام شوید، سپس می توانید با آرامش و بدون دعوا و داد با اون صحبت کنید. می توانید به جای فریاد کشیدن از تنبیه و محروم کردن او از کارهای مورد علاقه اش، استفاده کنید، برای مثال اگر کودکتان قانونی را شکست، اجازه ندارد تلویزیون ببیند، یا از بازی با رایانه به مدت یک هفته محروم است. می توانید تنبیه مد نظر خود را اجرا کنید اما این کار باید در کمال خونسردی و آرامش انجام گیرد، نه با عصبانیت و تهاجم و بالا بردن صدا.
10-به فرزند خود از سنین کم وظایفی در خانه محول می کنند:
اغلب والدین از اینکه کارهای خانه را به کودک خود بسپارند، امتناع می کنند، چون تصور می کنند کودک باید کودکی کند و نباید از همان ابتدا به آن ها سخت گرفت و کاری از آن ها خواست و یا اینکه چون معمولا کودک کارها را با دقت و ظرافت پایین تری انجام می دهد و زمان بیشتری هم طول می کشد، ترجیح می دهند خودشان آن کار را انجام دهند؛ اما این کار اشتباه است.
والدین موفق این نکته را می دانند که کودک از سنین کم باید مسئولیت ها و وظایفی مطابق با سن و توانایی هایش داشته باشند، تا هم مهارت های اولیه زندگی را یاد بگیرید و هم بتواند در آینده به فردی مسئولیت پذیر و با اعتماد به نفس تبدیل شود.
اگر کودک شما از سن پایین دوست دارد در کارهای خانه مثل شستن ظرف، جارو کردن و غیره کمک کند و شما به آن ها این اجازه را ندهید، به این خاطر که انجام کار توسط کودکتان، برای شما کار بیشتری به دنبال دارد؛ با این کار باعث می شوید که او در آینده نیز در کارهای خانه به شما کمک نکند، زیرا شما در کودکی به او اجازه کار کردن نداده اید یا او را بخاطر انجام کارش تشویق نکرده اید.
نکته مهم دیگری که باید بدانید این است که هرگز نباید در قبال انجام کارهای خانه به فرزند خود پول یا هدیه ای به عنوان پاداش بدهید، زیرا خانه هتل نیست، پس هر شخصی چه بزرگ چه کوچک، برای تمیز نگه داشتن و انجام کارهای خانه باید مسئولیت هایی داشته باشد و کودک شما نیز باید این موضوع را کاملا بفهمد.