- بچه من به حرف معلم گوش نمیده.
- لجبازی میکند.
- به حرف معلم گوش نمی دهد.
این معمولا اعتراضات والدینی است که به مرکز توانبخشی مراجعه میکنند و تقاضای کمک دارند.
اختلال نافرمانی و چالش گری یا به اختصار ODD
این اختلال زمانی تشخص داده میشود که کودک معیارهای تشخیص اختلال سلوک را نداشته باشد مثلاً زمانی که کودک پرخاشگری ندارد ولی دائماً خشم از خود نشان می دهد، نافرمانی می کند و باعث آزار و اذیت دیگران می شود.
اختلال ODD
این اختلال بیشتر در بین کودکان پیش دبستانی رایج است و در مراحل بعدی پیش زمینه اختلال سلوک می باشد.
اختلال ODDیا نافرمانی در دو حالت در کودکان دیده میشود:
- کودکانی که بیش فعالی دارند.
- کودکانی که تربیت منقطع دارند یعنی تربیت فرزند بر عهده افراد مختلف می باشد.
یکی از پر بحث تربن اختلالات اختلال ODD است. جدا کردن این اختلال از انواع خفیف تر آن سختتر است.
بیشتر کودکان و نوجوانان در طول دوران رشد از یک دوره، رفتارهای نافرمانی عبور می کنند.
اختلال نافرمانی چگونه تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص این اختلال نیاز به کسی است که در این زمینه تخصص داشته باشد و بعد از از یک یا چند جلسه مصاحبه بتواند آن را تشخیص دهد.
یکی از راه های تشخیص آن استفاده از پرسشنامه غربالگری است که والدین به آن پاسخ می دهند.
اگر فرد چهار علائم از هشت علامت زیر را داشته باشد به احتمال زیرا مبتلا به اختلال نافرمانی و چالش گری
گروه عصبانیت/ تحریک پذیری
- نمی تواند جلوی عصبانیت خود را بگیرد.
- به آسانی ناراحت می شود.
- بیشتر اوقات عصبانی است .
گروه جر و بحث/ چالش برانگیزی
- معمولاً با اطرافیان خود جروبحث میکند.
- از اطرافیان خود اطاعت نمی کند و ساز مخالف می زنند.
- عمدا دیگران را ناراحت می کنند.
- در مورد اشتباهات خود، دیگران را مقصر می دانند.
کینه توزی و بدجنسی
- در شش ماه گذشته حداقل دو بار از روی کینه به دیگران آسیب رسانده و یا آن ها را ناراحت کرده است.
چند نوع اختلال نافرمانی داریم.؟
نوع خفیف
- علائمی که فقط به یک محیط محدود می شوند مثلاً ممکن است در مدرسه یا خانه رفتاری از خود نشان دهند.
نوع متوسط
- رفتار در دو محیط دیده می شود.
نوع شدید
- در سه محیط یا بیشتر حضور دارد.
میزان شیوع اختلال نافرمانی چقدر است؟
نرخ شیوع این اختلال در کشور آمریکا ۱ تا ۱۱ درصد بوده و تخمین زده شده است که نرخ شیوع این اختلال حدود۳/۳ درصد می باشد.
آمار نشان داده است که این اختلال قبل از دوران نوجوانی است و در پسران شایع تر است.
درمان اختلال نافرمانی چیست ؟
- استفاده از رفتار درمانی و مشاوره
- درمان در جهت درمان پیشفعالی فرد مثل داروهای محرک سیستم عصبی و یا داروهایی که آرام بخش است.
- استفاده از درمان های توانبخشی عصبی مثل نوروفیدبک معمولی یا لورتانوروفیدبک
درمان غیر دارویی و توانبخشی عصبی اختلال نافرمانی و چالش گری چگونه است؟
گاهی اوقات ما تغییراتی را در نقشه مغز فرد می بینیم، این موارد با اختلال پیشفعالی تداخل دارند.
در برخی مواقع با توجه به سن کودک برای درمان بعد از انجام مصاحبه برنامه یکپاره ای حسی توصیه می شود که شرایط خاص خود را دارد.
در برخی موارد با توجه به همپوشانی این اختلال با علائم رفتاری -اجتماعی بعد از انجام تست های مربوطه ممکن است کلاً تشخیص ODD منتفی شده و درمان پیش فعالی آغاز شود.