تفاوت های تربیتی پسران و دختران
به طور کلی می توان تربیت را به معنی کمک و راهنمایی فرزندان برای شناخت و بروز استعدادها، ظرفیت ها، قابلیت ها و توانایی هایی است که موجب رسیدن به کمال آن ها می شود. از آن جا که پسر و دختر به لحاظ جسمی و روحی با هم متفاوت هستند، رفتارهای کاملا متفاوتی نیز دارند؛ به عنوان مثال پسران تمایل چندانی به صحبت کردن ندارند و بیشتر علاقه مند با بازی های حرکتی و پر جنب و جوش هستند، در حالی که یک دختر میل شدیدی به هم صحبتی با والدین و تعریف جزئیات مسائل خود را دارد. در نتیجه والدین باید در برخورد با هر یک شیوه تربیتی متفاوتی را به کار ببرند. در این بخش تفاوت های دختر و پسر را بررسی و نکات تربیتی مربوط به هر کدام را نیز بیان خواهیم کرد.
تفاوت های تربیتی پسران و دختران – عواطف و احساسات
تفاوت های آشکاری در عواطف و احساسات پسر و دختر وجود دارد. پسران احساسات خود را کم تر بروز داده و از گفت و گو و تبادل نظر صرفا به عنوان وسیله ای برای انتقال پیام استفاده می کنند. پسرها بیشتر توجه و تمرکز خود را بر ارتباط های فعال می گذارند و انرژی خود را صرف دنیای بیرونی می کنند. اما دخترها نسبت به تغییرات احساسی و عاطفی بسیار حساس بوده و آن را سریع تر حس می کنند و به راحتی می توانند افکار و احساسات خود را با دیگران در میان بگذارند. نشان دادن عواطف در زن بسیار قوی بوده و آن ها از گفت و گو و تبادل نظر برای برقراری ارتباط عاطفی و ایجاد همدلی استفاده می کنند.
علایق و گرایش ها
پژوهش ها نشان داده است که علایق زیباشناختی، دینی و اجتماعی دختران بیشتر از پسران است. زنان به مسایل اخلاقی تمایل بیشتری نشان می دهند. دخترها با اشتیاق بیشتری به بی عدالتی اعتراض می کنند و هم چنین آن ها نسبت به قوانین و سنت های اجتماعی تلقین پذیر هستند. دخترها علاقه و تمایل زیادی به زیبایی، امکانات خانه و زندگی و زیورآلات دارند، این ویژگی در پسرها بسیار کم تر است. مردان بیشتر به جنبه های سیاسی و نظری علاقه مند هستند و علاقه به زیبایی در مردان کمتر است.
خودآرایی، خودنمایی، علاقه به دوستی ها، پوشیدن لباس های توجه انگیز، تجمل گرایی در امور زندگی و حتی در چیدن سفره و پخت غذا، از جمله گرایش ها و علایقی است که در بین دختر و پسر تفاوت های آشکاری دارند.
تفاوت در نوع بازی
تفاوت دیگری که بین پسر و دختر وجود دارد، نوع بازی هایی است که هر کدام انجام می دهند. دخترها معمولا بازی های آرام مثل عروسک بازی را ترجیح می دهند، در حالی که پسرها پرجنب و جوش تر هستند و به بازی هایی تمایل دارند که در آن هیجان، سر و صدا و حرکت باشد، به همین دلیل اغلب اوقات در پارک ها، پسران را در مشغول دویدن، توپ بازی کردن و پریدن می بینید. پسرها در حین بازی معمولا خرابکاری هم می کنند که اغلب غیر عمد و تصادفی است اما از آن جا که پسرها کمی بی احتیاط تر هستند باید والدین نظارت بیشتری بر بازی آن ها داشته باشند.
تفاوت های گفتاری
به علت تفاوت های روانی و ذهنی که بین دختر و پسر وجود دارد، دختران زودتر از پسران حرف زدن را یاد می گیرند. آن ها سریع تر شروع به حرف زدن می کنند و علاقه زیادی به حرف زدن نیز دارند، دختران همه چیز را با جزئیات آن تعریف می کنند. در حالی که پسران معمولا کم تر از دختران به حرف زدن تمایل دارند، آن ها به جواب های کوتاه چند کلمه ای که بتواند اصل قضیه را برساند، اکتفا می کنند و ترجیح می دهند که بیشتر شنونده باشند.
تفاوت از لحاظ اعتماد به نفس
تفاوت دیگری که بین دختر و پسر وجود دارد به میزان اعتماد به نفس در آن ها مربوط می شود. دختران در سنین کم تری با مسائل مربوط با اعتماد به نفس درگیر می شوند، این نگرانی ها را می توان از سن 5 سالگی در دختران مشاهده کرد. در حالی که پسران تا سن بلوغ مشکل چندانی با این مساله ندارند و مشکلات کاهش اعتماد به نفس در آن ها با ورود به سن بلوغ آغاز می گردد، اما به دلیل حساسیت کم تری که نسبت به خودشان دارند راحت تر از دختران با این قضیه کنار می آیند و معمولا اعتماد به نفس خوبی دارند.
تفاوت در یادگیری
بخش مربوط به حافظه و بخش کلامی در دختران فعال تر از پسران است و در پسران نیز آن قسمتی از مغز که به فعالیت های مکانیکی و فضایی مربوط است فعال تر از دختران است، به همین دلیل قدرت تکلم در دخترها زودتر از پسرها رشد می کنند و پسران هم فعالیت فیزیکی بیشتری دارند. در نتیجه بهتر است که برای آموزش دختران از شیوه کلامی و برای یاد دادن مطالب مهم به پسرها از تصاویر کمک گرفت.
تا این جا تفاوت های روانشناختی بین دختر و پسر را بررسی کردیم، در ادامه نیز نکات مهم تربیتی که باید در ارتباط با هر یک از آن ها دقت شود را بیان خواهیم کرد.
نکات مهم در تربیت دختران
- دختران تمایل زیادی به هم صحبتی با والدین و تعریف جزئیات مسائل دارند، در نتیجه باید با فرزند دختر خود بیش تر صحبت کنید.
- دختران به محبت زیادی احتیاج دارند، به آن ها اجازه بروز احساساتش را بدهید و آن ها را مورد مهر و نوازش قرار دهید.
- باید فرزندان خود را آن طور که هستند بپذیرید، نه آن گونه که شما می خواهید یا می توانند باشند.
- مادر یک دختر نوجوان باید دیدگاهی وسیع و صبر و شکیبایی زیادی داشته باشد.
- باید کنترل کردن خشم را به دختر خود بیاموزید.
- در برخورد با دخترتان به جای رفتارهای مقتدارنه از رفتارهای دوستانه استفاده کنید.
- آزادی بیش تری را به دخترتان بدهید و به آن ها مسئولیت های جدید واگذار نمایید.
- به دخترتان اعتماد به نفس بدهید.
- او را بیش از حد نصیحت نکنید و به او اجازه دهید که گاهی نیز اشتباه کند.
نکات مهم در تربیت پسران
- برای نوجوانتان الگوی رفتاری مناسبی باشید.
- از رفت و آمد با دوستان یا اقوامی که در حضور اعضای خاواده از مواد مخدر استفاده می کنند، خودداری کنید.
- تنها وظیفه شما، راهنمایی کردن او برای شناخت راه های صحیح و غلط و مشاوره دادن به او در مورد علاقه مندی هایش است، بنابراین بهتر است انتخاب نهایی را به عهده فرزندتان بگذارید.
- بیش از حد او ر نصیحت نکنید، زیرا نصیحت بیش از حد به معنی عدم اعتماد خانواده و تحقیر آن ها است.
- پیشنهاد می شود، برای این که تسلط بیشتری بر روابط دوستانه فرزند خود داشته باشید، هر از گاهی مهمانی دوستانه ای ترتیب دهید و دوستان فرزندتان را همراه با خانواده هایشان به صرف یک عصرانه ساده دعوت کنید.
- از تحقیر، توهین یا مقایسه کردن پسرتان با دیگران به شدت بپرهیزید.
- مسئولیت انجام بعضی از کارهای خانه را به عهده پسرتان بگذارید.
- با پرخاشگری و توهین فرزندتان را از تغییر ظاهرش منع نکنید.
- نباید به او آزادی بیش از حد بدهید و تام نیازهای او را در هر زمینه ای برطرف کنید زیرا در این حالت از او، فردی متکبر و خودخواه خواهید ساخت.
- باید پسرتان را با نحوه صحیح پول خرج کردن، مسائل و مشکلات مالی و حساب و کتاب آشنا کنید.
- پسرها هم به اندازه دخترها به حمایت عاطفی و محبت خانواده شان نیاز دارند، پس به همه فرزندان به یک اندازه عشق بورزید.
- یک ساعت در روز را به پسرتان اختصاص داده و به او در پیدا کردن را حل مشکلاتش کمک کنید.
- حساب دخل و خرج او را داشته باشید و دورادور بدانید که او پول هایش را چه طور خرج می کند.
- اعتماد به نفس فرزندتان را بالا ببرید و به او حس مفید بودن القا کنید.
- قوانین خانواده را بنویسید و به دیوار اتاقش بچسبانید و حتماً ساعات ورود و خروج را طبق مقررات خانواده در آن بنویسید.
- تصمیم گیری برای رنگ اتاق، نوع لباس و ظاهر و نوع تغذیه را به عهده خودش بگذارید.
سخن آخر :
والدین نباید بدون در نظر گرفتن ویژگی های دختران و پسران آن ها را با هم مقایسه کنند، زیرا این کار باعث آسیب بزرگی به آن ها می شود. هم چنین والدین باید در رفتارها و شیوه تربیتی، جنسیت فرزند خود را مدنظر قرار دهند، رفتار پسرانه با فرزند دختر و یا برخورد دخترانه با فرزند پسر، سبب بروز مشکلات ارتباطی و اجتماعی در آینده خواهد شد و آن ها با هم جنسان خود نمی توانند ارتباط اجتماعی موفقی داشته باشند.