وسواس فکری چیست؟
اگر OCD دارید، معمولاً افکار وسواسی مکرر و رفتارهای اجباری را تجربه خواهید کرد(منبع). اختلال وسواس اجباری (OCD) دارای الگویی از افکار و ترس های ناخواسته می باشد(منبع). وسواس فکری اختلالی است که فرد افکار غیر قابل کنترل و تکرار شونده (وسواس) را تجربه می کند، رفتارهای تکراری (اجبار) یا هر دو را انجام می دهد(منبع).
این وسواس ها و اجبارها مانع فعالیت های روزمره میشودو باعث ناراحتی های زیادی میشود(منبع). OCD میتواند ناراحت کننده باشد و به طور قابل توجهی در زندگی شما اختلال ایجاد کند، اما درمان میتواند به شما کمک کند آن را تحت کنترل داشته باشید(منبع).
در این اختلال فرد برای خلاص شدن از شر افکار، آنها احساس می کنند به انجام کاری تکراری (اجبار) سوق داده میشوند. رفتارهای تکراری، مانند: شستن/تمیز کردن دست ها، بررسی اشیا، و اعمال ذهنی مانند (شمارش) یا فعالیت های دیگر، میتواند به طور قابل توجهی در فعالیت های روزانه و تعاملات اجتماعی فرد تداخل ایجاد کند(منبع).
تشخیص
علائم وسواس فکری شدید
میانگین سن شروع 19 سالگی است. حدود 50 درصد از افراد مبتلا به OCD در دوران کودکی و نوجوانی علائم خود را نشان میدهند(منبع).
OCD دارای 3 عنصر اصلی است:
- وسواس فکری – جایی که یک فکر، تصویر یا تمایل ناخواسته، مزاحم و اغلب ناراحت کننده به طور مکرر وارد ذهن شما میشود.
- احساسات – وسواس باعث احساس اضطراب یا پریشانی شدید میشود.
- اجبار – رفتارهای تکراری یا اعمال ذهنی که یک فرد مبتلا به OCD احساس میکند در نتیجه اضطراب و پریشانی ناشی از وسواس، مجبور به انجام آنها میشود(منبع).
وسواس ها اغلب مضامینی دارند، مانند:
- ترس از آلودگی یا کثیفی
- شک و سختی در مواجهه با عدم قطعیت
- نیاز به منظم و متعادل بودن چیزها
- فکرهای تهاجمی یا وحشتناک در مورد از دست دادن کنترل و آسیب رساندن به خود یا دیگران
- افکار ناخواسته، از جمله پرخاشگری، یا موضوعات جنسی یا مذهبی(منبع)
تست وسواس فکری با نقشه مغزی و تست های روانشناختی
تست اختلال وسواس فکری اجباری (OCD) می تواند به شما کمک کند تا دریابید که آیا علائم خاصی ناشی از OCD یا یک وضعیت فیزیکی است یا خیر. این تشخیص کمک می کند تا مطمئن شوید که درمان مناسب برای کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی خود دریافت کنید(منبع).
آزمونهای روانسنجی استاندارد، ابزارهای پیچیده، توسعهیافته و کارآمدی هستند. نتایج آزمون به عنوان حقایقی در مورد افراد در نظر گرفته میشود که به طرق مهمی بر زندگی آنها تأثیر می گذارد. به عنوان بخشی از یک تشخیص اولیه تکنیک های نقشه برداری مغز انسان می تواند شواهد همگرا در سطح عصبی را به درک بهتر تست های انجام شده اضافه کند(منبع).
تجزیه و تحلیل کمی EEG (q-EEG) در بیماران مبتلا به اختلال وسواس فکری اجباری (OCD) کاهش بتا و افزایش قدرت تتا را در نواحی فرونتوتمپورال نشان داد. قدرت نسبی تتا به طور قابل توجهی افزایش یافته و قدرت آلفا به طور قابل توجهی در این بیماران کاهش یافته، به ویژه در ناحیه فرونتوتمپورال صورت گرفته است(منبع).
خصوصیات افراد دارای وسواس فکری
ویژگی های اختلال وسواس فکری اجباری (OCD) شامل داشتن افکار وسواسی آزاردهنده و مداوم و درگیر شدن در رفتارهای تکراری است که کنترل یا کاهش آن تقریبا غیرممکن است. OCD این علائم را تا حدی ایجاد می کند که بخش قابل توجهی از زمان فرد را می گیرد. علائم همچنین باعث ناراحتی و اضطراب زیادی در فرد مبتلا به OCD میشود. افکار و رفتارها عملکرد عادی را دشوار می کند، کار، تحصیلات، زندگی اجتماعی، مسئولیت های خانوادگی و سایر زمینه های زندگی فرد را مختل می کند(منبع).
OCD در مورد عاداتی مانند: جویدن ناخن یا فکر کردن به افکار منفی نیست. یک فکر وسواسی این باشد که اعداد یا رنگ های خاص “خوب” یا “بد” هستند. به عنوان مثال، یک عادت اجباری این باشد که پس از دست زدن به چیزی که کثیف باشد، دستان خود را هفت بار بشویید. اگرچه نمی خواهید به این کارها فکر کنید یا انجام دهید، اما احساس می کنید نمی توانید متوقف شوید(منبع).
علت وسواس فکری چیست؟
روانشناسان هنوز در مورد منشا وسواس در ذهن انسان بحث می کنند. با این حال، چند فرضیه فعلی در مورد علل وسواس وجود دارد(همیاری ایران).
- بسیاری از افرادی که وسواس را تجربه می کنند، استعداد ژنتیکی به آن نشان می دهند. یک فکر این است که وسواس چیزی باشد که ما از طریق DNA خود به ارث می بریم.
- متخصصان دیگر فکر می کنند تفاوت های شیمیایی در مغز برخی افراد وجود داشته باشد که احتمال ابتلا به وسواس را افزایش دهد.
- عوامل محیطی نیز احتمالاً در ایجاد وسواس نقش داشته باشند، به خصوص اگر سطح بالایی از استرس را تجربه می کنید(منبع).
روش های درمانی
بهترین قرص برای وسواس فکری و افکار مزاحم
برخی داروهای روانپزشکی می توانند به کنترل وسواس و اجبار OCD کمک کنند. معمولاً ابتدا داروهای ضد افسردگی امتحان می شوند.
داروهای ضد افسردگی تایید شده توسط سازمان غذا و دارو (FDA) برای درمان OCD عبارتند از:
- فلوکستین (پروزاک) برای بزرگسالان و کودکان 7 سال و بالاتر.
- فلووکسامین (لووکس) برای بزرگسالان و کودکان 8 سال و بالاتر.
- پاروکستین (پاکسیل) فقط برای بزرگسالان.
- سرترالین (Zoloft) برای بزرگسالان و کودکان 6 سال به بالا.
- کلومیپرامین (Anafranil) برای بزرگسالان و کودکان 10 سال و بالاتر.
- با این حال، روانپزشک شما ممکن است سایر داروهای ضد افسردگی و داروهای روانپزشکی را تجویز کند(منبع).
در این رابطه می توانید با روانپزشک و مدیرگروه جناب آقای دکتر کمال آزمندیان مشورت کنید.
*به خاطر داشته باشید دارو باید حتما با تجویز متخصص مصرف شود.