مصرف دوباره مواد مخدر، علائم بازگشت به اعتیاد
بارها دیده شده است که افرادی که خودشان اقدام به ترک مواد مخدر کرده اند اما دوباره به سمت مواد مخدر برگشته اند. بازگشت های مکرر آن ها باعث شده است تا اعضای خانواده و اطرافیان دلسرد شوند و نظم خانواده از هم بپاشد.
شاید بازگشت به اعتیاد از نظر بسیاری از خانواده ها پایان روند درمان باشد اما عود های مکرر بخشی از روند بیماری اعتیاد می باشد و درمان نباید در این مراحل قطع شود و شما به عنوان اطرافیان و همسر و اعضای خانواده باید آگاهی لازم در زمینه درمان و مراحل آن داشته باشید و فرد را حمایت کنید تا در مسیر ترک را به سلامتی به پایان برساند، حمایت خانواده و گروه دوستانی که فرد با آن ها در ارتباط است اهمیت بسیاری دارد.
در این مقاله به بررسی دلایلی که باعث مصرف دوباره مواد می شود و راه های پیشگیری از بازگشت دوباره به مصرف خواهیم پرداخت.
مصرف دوباره مواد، اعتیاد بیماری قابل بازگشت
افرادی که اعتیاد ندارند نمی توانند درک کنند که چطور همسرشان یا کسی که اعتیاد دارد حاضر می شوند تمام آن چیزی که در زندگی برای او اهمیت دارد از بین ببرد تا حتی برای یک بار دیگر هم شده، به مصرف مواد بپردازد. برای این که در این خصوص درک بهتری داشته باشید بهتر است در مورد اثراتی که مواد مخدر بر روی مغز می گذارد اطلاعات و آگاهی های بیشتری را به دست آورید.
مصرف دوباره مواد مخدر با ذهن و مغز چه می کند؟
مواد مخدر بر روی سیستم پاداش مغز اثر می گذارد و باعث افزایش دوپامین که در مسیر پاداش مغزی است می شود و باعث می شود فرد معتاد لذت صد چند برابر را تجربه کند که این لذت به قدری زیاد است که اهمیت بقای فرد را که بالاترین زنگ خطر برای هر انسانی می باشد را از بین می برد و به عبارت دیگر جای غریزه بقا را می گیرد.
شاید درک این موضوع برای شما کمی مشکل باشد اما اگر با یک فرد معتاد زندگی کرده باشید متوجه می شوید که اعتیاد بر روی جنبه های رفتاری او تاثیر می گذارد و بیمار معتاد مانند قبل نمی توانند مشکلات را شناسایی کند و یا راهکارهای درستی را بیان کند، تمامی این تاثیرات باعث می شود که فرد از نابودی به خاطر اعتیادش ترسی نداشته باشد و فقط به مصرف مواد مخدر و تجربه کردن دوباره آن فکر کند.
مراحل بازگشت به مصرف دوباره مواد مخدر ا بشناسید
این باور در بسیاری از افراد وجود دارد که اعتیاد بیماری غیر قابل درمان می باشد و در نهایت فرد دوباره به سمت مصرف بر می گردد و احتمالا بار ها در درمان همسرتان و یا اطرافیان تان که اقدام به ترک کرده اند متوجه شده اید که بعد از دوره های درمان جسمانی دوباره به سمت مصرف مواد رفته اند در این وضعیت احساس ناامیدی به سراغتان می آید و خودتان را ناچارترین فرد بر روی زمین می دانید و احتمال دارد بارها خودتان را سرزنش کرده باشید و تصمیم به طلاق گرفته باشید اما با توجه به مطالبی که پیش تر بیان شد اعتیاد بیماری قابل برگشت می باشد.
بین ۴۰ تا ۶۰ درصد افراد معتاد که درمان شده اند، دوباره به مصرف مواد روی آورده اند و شما باید این نکته را در نظر بگیرید که بازگشت یک فرایند است تا یک رویداد و به سه مرحله عاطفی، روانی و فیزیکی تقسیم می شود که فرد با آگاهی لازم در مورد این مراحل می تواند از وقوع لغزش های مجدد پیشگیری کند و برای درمان اقداماتی را انجام دهد.
مصرف دوباره مواد، مرحله بازگشت عاطفی
عود عاطفی معمولا مرحله اول برای بازگشت به مصرف می باشد این مرحله قبل از شروع دوره نقاهت اتفاق می افتد و بیمار معتاد به دلیل داشتن احساساتی مانند خلق و احساسات مضطرب، خشم، بی قراری و کاهش اشتها و خواب به فکر مصرف دوباره می افتد، این احساسات در اکثر مواقع ریشه و علت اصلی اعتیاد فرد می باشند زیرا بسیاری از افراد نمی توانند هیجانات منفی ومشکلات روحی خود را کنترل کنند و به همین دلیل به مصرف مواد پناه می برند و زمانی که ترک می کنند دوباره این احساسات به سراغشان می آید و وسوسه می شوند تا به سمت مصرف دوباره بروند.
اگر فرد بتواند نشانه های عود عاطفی را شناسایی کند می تواند از ورود بیمار به عود روانی جلوگیری نماید. برای این که با نشانه ها آشنا شوید بهتر است به روانشناس مراجعه کنید، درمانگر به شما کمک می کند تا مسائل و موضوعاتی که منشا و زیر بنای گرایش به اعتیاد می باشد را شناسایی کنید و برای همیشه از شر آن خلاص شوید و در این صورت دوره های عود کمتری را تجربه خواهید کرد.
مصرف دوباره مواد، مرحله بازگشت روانی
عود روانی مرحله دوم برای بازگشت به مصرف مواد می باشد در این مرحله یک جنگ بین افکاری که او را ترغیب به مصرف مواد مخدر می کنند و افکاری که می خواهند در مسیر بلند سلامت باقی بماند در حال وقوع می باشد، همیشه بخشی از فرد تمایل دارد تا به سمت مواد مخدر برگردد و به همین دلیل اعتیاد یک نو بیماری مزمن می باشد که اگر افکار وسوسه انگیز ادامه داشته باشد می تواند فرد شکست بخورد و دوباره به سمت اعتیاد بازگردد.
اگر فرد در زمان عود روانی با عوامل محرک ( مانند دوستان، مکان های مصرف و لوازمی که با آن ها مواد مصرف می شده و غیره) مواجه شود در این صورت مقابله با وسوسه مصرف مواد مخدر برای او سخت و غیر ممکن خواهد بود و به احتمال زیاد به سمت مواد برمیگردد به همین خاطر باید چیزهایی که فرد را به یاد مصرف مواد می اندازد از او دور نگه داشته شود تا بتواند با افکار وسوسه انگیز مقابله کند.
مصرف دوباره مواد، عود فیزیکی
زمانی که عود روانی ایجاد شد اگر مداخله ای صورت نگیرد، طولی نمی کشد که فرد دوباره شروع به مصرف مواد مخدر می کند که همان عود فیزیکی می باشد، فرد اگر فقط یک بار از مواد مخدر استفاده کند منجر به بازگشت شدید و بالا رفتن دوز مصرفی او می شود و بسیاری از افراد اگر دوباره درگیر مواد شوند احساس شکست و ضعف شدید می کنند.
این احساسات به وجود آمده باعث می شود تا فرد درگیر عود عاطفی شود و احتمال مصرف مواد افزایش یابد و به این صورت نشانه های اعتیاد دوباره شروع می شود که ترک آن برای فرد سخت تر خواهد بود.