تاثیر استرس بر شیر مادر ، استرس چگونه بر شیر مادر و نوزاد تاثیر می گذارد
دوران شیردهی بعد از حاملگی و زایمان بسیار مرحله ی حساسی می باشد که باید سعی شود با موفقیت این مرحله سپری شود و فرد ظرفیت های رفتاری خاصی باید داشته باشد تا دچار استرس نشود و دوران شیردهی را به خوبی به اتمام برساند.
آیا از تاثیر استرس بر شیر مادر آگاهی و اطلاعاتی دارید؟
در این دوران مادر بسیار حساس است و روحیه لطیف و شکننده ای دارد و ممکن است موضوعات و مسائل کوچک باعث آشفتگی روانی در او شود.
همچنین باید در نظر داشته باشید که استرس دوران شیردهی با استرس روزمره متفاوت می باشد و گاهی مادران دچار استرس دوران شیردهی می شوند که تاثیرات منفی بر روی نوزاد می گذارد اما گاهی اوقات به این مسئله توجه نمی کنند و آن را کم اهمیت جلوه می دهند.
در این مواقع مادر باید چه مسائل و نکاتی را بداند؟ دیگران به خصوص مرد نسبت به مادر و کودک چه وظایفی دارد؟ چه روش ها و راه حل هایی برای آرامش مادر وجود دارد؟ مادر باید با آگاهی کامل در مورد استرس به سوالات پاسخ دهد تا بتواند استرس را کاهش دهد و از سلامت کودک خود اطمینان داشته باشد.
مزایای تغذیه با شیرمادر
شیر مادر بسیار مفید است و شیردهی برای هر دو آن ها، مادر و کودک از همه جهات بسیار مفید می باشد و برای سلامتی آن ها خوب می باشد.
این منبع غذایی بسیار مغذی و مفید است و اصلی ترین و سالم ترین منبع غذایی می باشد.
شیرخشک و شیر آماده نمی تواند جایگزین شیرمادر شود و در صورت امکان نباید از آن ها استفاده کرد و فقط در مواقع ضروری مورد استفاده قرار می گیرد.
شیرمادر باعث می شود تا کوچک رشد سالم و با کیفیتی داشته باشد و در آینده او را از بیماری های احتمالی مانند عفونت، دیابت، اگزما، آسم و آلرژی محافظت می کند.
شیردهی فایده های بسیار دارد و باعث می شود علاوه بر کودک برای مادر مفید باشد اگر کودک از شیر مادر تغذیه کند، کاهش وزن برای مادر روند بهتری خواهد داشت و رحم سریع تر به اندازه اولیه خود بر می گردد.
همچنین مادر از بیماری هایی نظیر سرطان رحم و تخمدان، پوکی استخوان و افسردگی پس از زایمان پیشگیری کرده و در امنیت خواهد بود.
تاثیر استرس بر شیر مادر
هنگامی که فرد به فشار روانی دچار می شود از شدت استرس هورمون کورتیزول توسط غده فوق کلیه ترشح می شود.
هنگامی مادر در شرایط استرس و تنش زا قرار می گیرد این هورمون پس از ترشح از طریق خون وارد شیر می شود و کودک با تغذیه کردن شیر آن را وارد بدنش می کند.
این هورمون هنگامی که وارد شیر می شود و کودک پس از تغذیه کردن از شیرمادر آن را وارد بدنش می کند که در آن هنگام به آن کورتیزول دست دوم می گویند.
این ماده وقتی وارد بدن نوزاد می شود باعث می شود نوزاد دچار واکنش هایی مانند حساسیت، ترس، خشم، بی قراری و احساس ناراحتی و نگرانی در او به وجود آید.
بر اساس تحقیقات انجام شده نوزادان دختر واکنش بیشتر و سریع تری نسبت به پسران نشان می دهند هنگامی که شیر حاوی کورتیزول می خورند.
این واکنش ها ممکن است به دلیل وجود ژن حامل صفت استرس در شیرخوار باشد و به همین دلیل در دختران شدیدتر است.
کم شدن شیر مادر در اثر استرس
استرس باعث می شود تا شیر مادر کم شود اما نمی تواند فرایند تولید شیر را متوقف کند و مادر هر چه تعدا بیشتری به کودک شیر بدهد شیر بیشتری هم تولید خواهد کرد.
فرایند شیردهی خودش به دلیل ترشح اکسی توسین و حس تعلق و دلبستگی که ایجاد می کند باعث می شود تا اضطراب مادر کاهش یابد و سبب آرام کردن او شود که بسیار برای مادر آرامبخش خواهد بود.
فاکتورهای استرس زا در مادران شیرده
استرس در دوران شیردهی ممکن است به دلایل مختلفی به وجود آید این عوامل برای کسانی که تجربه اول مادر شدن را دارند بسیار متداول می باشد.
در زیر تعدادی از این دلایل را بیان می کنیم.
تاثیر استرس بر شیر مادر، احساس خستگی و درد
زایمان فرایندی سخت می باشد و اگر فرد در شرایط سختی قرار گیرد و زایمان سختی تجربه کند شدت سختی و درد آن چند برابر خواهد شد.
علاوه بر اینکه زایمان دردناک است بعد از زایمان مادر دچار دردهای بدنی، بی خوابی و شب بیداری برای آرام کردن نوزاد، استحمام کودک، رسیدگی به تغذیه، نظافت و مراقبت از سلامتی کودک مواردی هستند که برای مادر خسته کننده است و ممکن است او را خسته کند.
مادر حتی در دوران حاملگی شرایط حساسی را داشته است و نه ماه حساسی را گذرانده است.
اضافه وزن و تغییرات بدنی ایجاد شده
مادر حداقل تا مدتی نخواهد توانست فرم بدنی قبل از حاملگی خود را به دست آورد او ممکن است در دوران حامگی ۱۰کیلو اضاف وزن پیدا کند و شکمش حالت افتادگی به خود بگیرد.
او در این حالت حس بدی از فرم بدنش خواهد داشت و استرس زیاد و خجالت زدگی نسبت به بدن خود خواهد داشت.
اما تغییرات اضافه وزن و افتادگی شکم نرمال هستند و می توان با رژیم غذایی صحیح و ورزش کردن جبران کند.
کاهش روابط با همسر
در دوران شیردهی پدر و گاهی مادرها توجه زیادی به فرزند دارند و فضای عاطفی و جنسی قبل را نمی توانند داشته باشند و به حاشیه رانده می شوند و تجربه های قبل از تولد فرزند را ندارند.
چون مادر وقت کافی ندارد و بیشتر درگیر کودک است و انرژی او بسیار کم می شود و نمی تواند آمادگی قبل را داشته باشد.
اگه بعد از زایمان طبیعی و سزارین بلافاصله مقاربت داشته باشند ممکن است به بخیه های زن آسیب وارد شود و مشکلاتی برای او به وجود آید.
از نظر روانشناسی چون هردو ی ک تجربه جدیدی را تجربه می کنند باید به آن ها فرصت داده شود تا با آن خو بگیرند و بتواند یه درستی به کارهای دیگر خود برسند.
در این هنگام زنان به یک حمایت عاطفی نیاز دارند تا بتوانند این دوران را با کمترین آسیب و به خوبی بگذرانند و مردان می توانند بهترین حمایتگر برای خانم خود باشد.
تاثیر استرس بر شیر مادر ، نگرانی از فرزند یا فرزندان دیگر
اگر قبل از تولد نوزاد فرزند دیگری وجود داشته باشد مادر نگران احوالات او است و احوالات او یکی از دغدغه های مادر می باشد و باعث ایجاد استرس در او می شود اگر فرزند در دوران خاصی از سنش باشد مثلا دوره حساس نوجوانی را تجربه کند در این هنگام استرس مادر بیشتر می شود.
والدین باید با فرزندشان رفیق باشند و بتوانند با توجه به سن و شرایط فرزند به طور منطقی و درست به او توضیح دهند و توجه خوب و درستی نسبت به فرزندشان داشته باشند تا از حسادت و تنهایی بعد از تولد نوزاد پیشگیری کنند.
دغدغه های تحصیلی، شغلی و مالی
باید والدین قبل از آنکه تصمیم به فرزند آوری داشته باشند باید برنامه درستی برای خودداشته باشند و نگرانی های تحصیلی و شغلی نداشته و اگر مادر از نظر شغل و تحصیل دغدغه هایی دارد آن ها را به ثبات برساند تا بتواند دوران حاملی و شیردهی آرامی داشته باشد و در این زمینه نگران نباشد.
در هنگام بارداری و فرزند آوری مدیران و کارفرمایان باید ملاحظات اخلاقی را به خوبی انجام دهند و برای مادر شرایط را سخت نگیرند.
تاثیر استرس بر شیر مادر، احساس بی کفایتی
مادران نباید خود را با مادران دیگر که در شبکه های اجتماعی لحظه ی کوچکی از زندگی خود را نمایش می دهند را مقایسه کنند و فشارهای عصبی و استرس آوری را به خود وارد کنند تا مادرانی عالی و بی نقص باشند.
مادران باید به این نکته توجه کنند که هیچ فردی کامل و بدون نقص نمی باشد و هیچ چیز را نمی تواند به طور کامل و در حد کمال انجام دهد.
مادران شیرده باید بر روی وظایف خود تمرکز عالی داشته باشند و وظایف خود را در کمال آرامش و بدون استرس انجام دهد و نباید فشارهای غیرطبیعی به خود وارد کند.
مادر باید اطلاعاتی در مورد فوائد شیر دادن و زمان شیر گرفتن به دست آورد تا بتواند در این زمینه تجربه هایی کسب کند.
راه های کاهش استرس مادران شیرده
راه های بسیاری برای کاهش و از بین بردن استرس وجود دارد که در زیر نمونه هایی از آن را بیان می کنیم.
- دور شدن از موقعیت های استرس زا
- تنفس عمیق
- گوش دادن به موسیقی های آرام بخش
- خواب کافی
- تغذیه مناسب
- ورزش های مانند یوگا و پیاده روی
- صحبت کردن با نزدیکان
- مراجعه به درمانگر و روانشناس
- کمک همسر و اطرافیان به مادر
کمک همسر در زمان استرس بسیار مفید است و در کنار همسر اگر اطرافیان نیز به مادر و کودک کمک کنند می توانند اضطراب و استرس را کاهش دهند و از وجود مشکلات سخت و غیرممکن پیشگیری کنند.
منبع : تاثیر استرس بر شیر مادر ، استرس چگونه بر شیر مادر و نوزاد تاثیر می گذارد