تاثیر اعتیاد بر خانواده ، اعتیاد با خانواده و فرزندان چه می کند؟
اعتیاد بر روی خانواده تاثیر می گذارد و معضلی است که علاوه بر فرد معتاد اطرافیان و به ویژه خانواده او را دچار بحران ها و آسیب هایی می کند. فردی که معتاد است گرایش خود را به خانواده از دست می دهد و اهمیتی برای آن ها قائل نمی شود زیرا او به مواد مخدر وابسته شده است و به فکر مصرف و رفع وابستگی به مواد مخدر می باشد.
کودکانی که در خانواده های معتاد زندگی می کنند اغلب وحشت زده می باشند و آسیب های روانی بسیاری را باید تحمل کنند احتمال دارد آن ها مورد خشونت قرار بگیرند، دچار استرس و اضطراب بعد از سانحه می شوند و یا با مواردی مانند اضطراب و افسردگی دست و پنجه نرم کنند.
در خانواده هایی که یکی از اعضای آن معتاد می باشد قوانین و مقررات خاصی وجود ندارد و اوضاع خانواده آشفته و نابسامان می باشد در این موقعیت اعضای خانواده باید آگاهی لازم از آسیب های اعتیاد داشته باشند تا بتوانند با مراجعه به مشاور اعتیاد اقداماتی برای درمان انجام دهند و یا آسیب ها را کاهش دهند.
تاثیر اعتیاد بر خانواده، از بین رفتن روابط در خانواده
اعتیاد پدیده ای است که بر روی زندگی فرد اثر می گذارد و به تدریج زندگی او را درگیر می کند و باعث می شود تا تک تک اعضای خانواده با صدمات جبران ناپذیری رو به رو شوند و اعتیاد و وابستگی به مواد مخدر باعث می شود تا تغییراتی در سبک زندگی فرد به وجود آید و احتمال دارد که تمام قوانین و مقررات تغییر کند.
فردی که معتاد شده هر چه وابستگی اش به مواد مخدر بیشتر شود ارتباطش با اعضای خانواده کمتر خواهد شد زیرا اعتیاد باعث می شود تا روابط عاطفی میان اعضای خانواده با مشکلات و بحران هایی رو به رو شود.
در عوض ارتباط میان فرد معتاد و مواد مخدر بسیار زیاد است و به بخش بزرگی در خانواده تبدیل می شود. دیگر اعضای خانواده حس امنیت و اعتماد به فرد معتاد ندارند و دچار ناامیدی می شوند، در بسیاری مواقع فرد معتاد رابطه سردی با والدین و اعضای خانواده اش دارند و در بسیاری موارد مخفی کاری می کند و والدین هیچگاه حتی بعد از ترک فرزندشان حس اعتماد اولیه را به او نخواهند داشت.
تاثیر اعتیاد بر خانواده، تغییر سبک زندگی در جهت منفی
هر یک از اعضای خانواده زمانی که با فرد معتاد رو به رو می شوند در هنگام مواجه با او روش های خاصی را به کار می گیرند بسیاری از آن ها احتمال دارد نیاز های احساسی و روانی خود را نادیده بگیرند و برای این که بحث و مشاجره در میان آن ها به وجود نیاید ترجیح می دهند که رفتار های دردسرساز فرد معتاد را تحمل کنند و آن ها را توجیه کنند به کارگیری این روش ها به مرور زمان باعث می شود تا بر روی سبک زندگی افراد خانواده تاثیر بگذارد و جزئی از سبک زندگی آن ها شود.
اعضای خانواده گاهی اوقات به دلیل عدم آگاهی رفتار های نامناسبی با فرد معتاد دارند و نقش هایی که به آن ها متحمل می شود را می پذیرند غافل از این که دسته ای از رفتار ها باعث استمرار مصرف مواد مخدر در فرد معتاد می شود و به همین دلیل باید اعضای خانواده باید ها و نباید های رفتار صحیح با فرد معتاد را یاد بگیرند.
در خانواده ای که فرد معتاد وجود دارد سبک زندگی به گونه ای تغییر می کند که تمام تمرکز و نگرانی ها بر روی فرد معتاد می باشد و احتمال دارد نیازهای جسمی و روحی اعضای دیگر خانواده به درستی تامین نشود به عنوان مثال پدری معتادی که قبل از این نان آور خانواده بود نقش خود را به مادر و فرزندان می دهد و در این شرایط مادر خانواده به تنهایی مجبور می شود که امور خانواده و رفاه اعضای خانواده را به دوش بکشد.
تاثیر اعتیاد بر خانواده، احساس گناه و شرم در اعضای خانواده
اعضای خانواده فرد معتاد تصور می کنند که رفتار های آن ها نادرست بوده و در گذشته به او بی توجهی کرده اند که باعث بروز اعتیاد در فرد شده است و دائما احساس گناه می کنند و مادر خانواده فکر می کند که به فرزندش محبت کافی نکرده است و او را خوب تربیت نکرده که فرزندش به راه نادرست رفته و معتاد شده است و به همین دلیل سعی می کند تا با حمایت های نادرست مانند تامین نیازهای مالی و رفاهی زندگی فرزندش، احساس گناه را در خود کاهش دهد و در صورتی افراد دیگر مسئولیت وظایف فرد معتاد را برعهده بگیرند باعث می شود فرد معتاد خاطر جمع شده و خیالی برای ترک نداشته باشد در بسیاری مواقع فرد معتاد از احساس گناه اعضای خانواده سوء استفاده می کنند و بر روی اعتیاد خود سرپوش می گذارند.
از تاثیرات دیگر آن است که اعضای خانواده شرمزده هستند و از این که دیگران متوجه شوند که فردی معتاد در خانواده آن ها وجود دارد احساس خجالت می کنند و به همین دلیل روابط خود را با اطرافیان و فامیل قطع می کنند. بسیاری از مواقع خانواده ها گمان می کنندکه اگر فرد معتاد را ترک دهند همه مشکلات آن ها حل می شود اما نکته ای که اهمیت دارد کشف علت اعتیاد می باشد تا فرد از برگشت دوباره آن جلوگیری کند.
تاثیر والدین معتاد بر فرزندان
اعتیاد والدین باعث می شود تا رشد کودکان با بحران هایی رو به رو شود و آن ها در معرض مشکلات عاطفی، روانی و جسمی قرار می گیرند. همچنین والدین نقش بسیار مهمی در تربیت و رشد کودکان دارند و والدین معتاد بیشتر درگیر مواد مخدر، خشونت خانگی، طلاق، بیکاری ، بیماری های روانی و مشکلات قانونی هستند و نمی توانند به عنوان پدر و مادر نقش شان را به درستی ایفا کنند.
کودکانی که والدین آن ها معتاد است دچار افسردگی ، اضطراب، اختلالات غذا خوردن و غیره می شوند و احتمال خودکشی در آنها زیاد می باشد و همچنین گرایش به مواد مخدر در فرزندان که خانواده معتاد دارند بسیار بیشتر است.
در خانواده هایی که درگیر اعتیاد هستند ممکن است کودکان مورد سوء استفاده جنسی و جسمی قرار بگیرند که اتفاقی بسیار دردناک و غیر قابل اجتناب می باشد و این کودکان عزت نفس پایینی دارند و کنترل درونی ندارند و به همین دلیل به احتمال زیاد در آینده مورد سوء استفاده قرار می گیرند و قربانی می شوند.
در ادامه این مقاله برخی از تاثیرات والدین معتاد بر فرزندان پرداخته شده است که در زیر مورد بررسی قرار می گیرد.
تاثیر اعتیاد والدین بر سلامت جسمانی کودکان خانواده
کودکانی که در خانواده معتاد زندگی می کنند به دلیل استشمام دود های ناشی از استعمال دخانیات و مواد مخدر بیشتر به بیماری هایی مانند انتریت، کولیت و آسم دچار می شوند که احتمال دارد به خاطر استرس نیز گرفتار این بیماری ها شوند، علاوه بر این ها مسمومیت، مشکلات گوارشی و تنفسی در کودکان دیده شده است.
اگر در دوران بارداری فرد از مواد مخدر استفاده کند احتمال دارد فرد به دنیا آمده دچار نواقص مادر زادی و عقب ماندگی ذهنی شود و مادران بارداری که الکل مصرف می کنند منجر به سندروم جنین الکلی شوند و کودک دچار مشکلات و نواقص بسیاری خواهد شد.
تاثیر روانی و احساسی اعتیاد بر فرزندان
اعتیاد والدین باعث می شود تا اختلالات روانی و اختلالات اضطرابی در کودکان افزایش یابد و بر اساس مطالعاتی که انجام شده است تعداد زیادی از کودکان که دچار اختلال پرخوری عصبی هستند والدینشان معتاد بوده است که بر روی آن ها تاثیر گذاشته است.
میان مواد مخدر و جامعه ستیزی ارتباط تنگاتنگی وجود دارد و به همین دلیل فرزندان افراد معتاد به الگوبرداری از والدین، تقلید از آن ها می پردازند و اغلب دچار اختلال ضد اجتماعی می شوند.
رفتار افراد معتاد غیر قابل پیش بینی می باشد و خلقیات آن ها به مصرف مواد مخدر ربط دارد و با آن تنظیم می شود، زمانی که مواد مخدر تهیه کرده باشند آرام و شاد هستند و زمانی که نتوانند مواد خود را تامین کنند خمار می شود و رفتار های نادرست و خشونت آمیز از خود نشان می دهند و به همین دلیل کودکان این گونه افراد حس بی اعتمادی نسبت به بزرگسالان پیدا می کنند.
یکی دیگر از نتایج تاثیرگذار اعتیاد بر روی خانواده، احساس گناه در کودکان می باشد زیرا بسیاری از کودکان تصور می کنند که مسئول و مقصر اعتیاد والدینشان می باشند و آن ها از اعتیاد والدینشان خجالت می کشند، همین امر باعث می شود تا با همسالان خود تعامل و ارتباط نداشته باشند زیرا دوست ندارند دوستانش متوجه اعتیاد والدینشان شوند.
علاوه بر این ها ترس از دست دادن والدین و عدم احساس امنیت یکی دیگر از تاثیرات والدین معتاد بر روی فرزندشان می باشد.